15 kwietnia 2013

Wiosenne porządki w ptasich siedliskach. Zaczynamy sezon lęgowy.

Podnoszę głowę zwabiona szalonym ćwierkaniem dobiegającym spod dachu bloku: z trzech otworów wentylujących stropodach wyglądają trzy ptasie łebki. To panowie wróblowie porządkując po zimowej przerwie swoje siedziby prowadzą zażarte dysputy i nawołują swoje żony. Po chwili pod moimi nogami ląduje całe stare gniazdko. Widać któryś z panów uznał, że potrzebny będzie generalny remont.

Zima nareszcie odpuściła i ptaki gorączkowo przygotowują się do spóźnionego w tym roku sezonu lęgowego.  Najwcześniej zegar biologiczny skłonił do aktywności wróble – już w początkach lutego w cieplejsze dni obserwowałam je krzątające się wokół swoich mieszkań w stropodachach i rozmaitych szczelinach budynków.

Właśnie do jednego z wróbli przyleciała samiczka, w dziobie trzyma znalezione piórko, które posłuży do wyścielenia gniazdka. W tym zakresie ptaki wykazują się dużą pomysłowością i z powodzeniem stosują recycling: znajdują tu też zastosowanie takie rzeczy jak psia sierść, nici, sznurki, skrawki materiałów i papieru. Wczoraj całe stado sikorek rzuciło się na kłęby sierści, które wyczesałam z moich psów: porywały w dzioby tyle, ile mogły unieść i leciały mościć swoje gniazdka.

Również sroki myślą już o założeniu rodziny. Jedna para upatrzyła sobie wierzchołek brzozy naprzeciwko mojego okna. Przez kilka dni widywałam je uwijające się żywo przy budowie gniazda: najpierw obcinały dziobami cienkie gałązki, następnie pieczołowicie je układały i splatały.

Silny wiatr, jaki przyszedł z załamaniem się pogody, zwiał zalążek konstrukcji i robota poszła na marne. Sroki jednak nie zrezygnowały i w tym samym miejscu budują od nowa.

Razem z nadejściem wiosny ruszyła lawina telefonów z prośbami o rady i pomoc. Dotyczą głównie ptaków uwięzionych w otworach wentylacyjnych, kratowanych na gwałt przed pracami remontowymi. Administratorzy budynków zapominają, że miejsca, w których gniazdują lub potencjalnie mogą gniazdować ptaki, wolno zabezpieczać (zatykać, kratować…) przed początkiem okresu lęgowego, czyli w okresie od 16 października do 28 lutego. Jednocześnie zawsze, nawet poza sezonem lęgowym, konieczne jest uzyskanie na to zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i powinno się odbyć pod nadzorem ornitologicznym.  RDOŚ wydając zezwolenie orzeka zwykle obowiązek dokonania kompensacji, który polega na zamontowaniu skrzynek lęgowych dla ptaków. Zamykanie dostepu ptaków do gniazd lub ich niszczenie bądź przenoszenie , niszczenie jaj, zabijanie młodych i płoszenie gniazdujących ptaków bez decyzji RDOŚ uznawane jest za przestępstwo i podlega karze wg Prawa Kodeksu Karnego.

Pytacie też Państwo, jak postąpić w przypadku znalezienia ptaka.

Mamy czas ptasich wędrówek: jedne ptaki wracają do nas po zimowym urlopie, inne opuszczają Polskę, kolejne jedynie przelatują przez nasz kraj udając się na wschód i północ.

Nierzadko się zdarza, że słabsze osobniki lądują bądź spadają na ziemię zmęczone długotrwałym, wyczerpującym lotem. Jeśli znajdziemy ptaka, który wygląda na osłabionego, nie odlatuje, dokonajmy delikatnych oględzin: czy nie ma złamań, czy nie jest ranny. Jeśli nie, być może wystarczy zabrać go z ulicy i umieścić w bezpiecznym miejscu, żeby mógł odpocząć. Warto podsunąć mu wodę i ziarno, np. słonecznika. Kiedy widzimy, że ptak poczuje się lepiej, można  wynieść go na otwartą przestrzeń, pilnując, by nie złapał go jakiś drapieżnik. Zdrowy ptak powinien po nabraniu sił odlecieć. Jeśli obserwujemy, że ptak jest w złej formie, wygląda na ogłuszonego, nie rusza się, prawdopodobnie zderzył się z jakąś przeszkodą. W tym wypadku jego życiu zagraża niebezpieczeństwo i trzeba jak najszybciej zabrać go do lecznicy weterynaryjnej, najlepiej takiej, w której jest ptasi specjalista.

Wykaz specjalistycznych lecznic na terenie całej Polski znajdziecie tutaj:

http://www.zeberki.wer.pl/strony/kliniki.php

oraz tutaj (także ptasie azyle):

http://klubciconia.ptaki.info.pl/index.php?id=16

Zajrzyjcie do relacji z niektórych naszych ptasich interwencji: https://nogawlape.org/?cat=16